Ymchwil Iechyd a Llythrennedd Corfforol

Mae gennym ystod o ymchwil gyhoeddedig ym maes datblygiad corfforol plentyndod cynnar. Cyflwynwyd ein hymchwil SKIP Cymru gan adeiladu ar 30 mlynedd o ymchwil datblygu moduron presennol i REF2021 yn astudiaeth achos effaith.

Nododd ymchwil PhD wreiddiol fod angen mynd i’r afael â diffyg datblygiad echddygol mewn plant mewn perthynas â sgiliau rheoli gwrthrychau. Gwerthuswyd rhaglen ddilynol SKIP Cymru ac ymchwiliwyd iddi’n ddiweddar yn brosiect PhD tair blynedd a ariennir gan yr UE. Arweiniodd canfyddiadau’r gwaith hwn at ddatblygu datblygiad proffesiynol achrededig manwl. Gallwch ddarllen am ein rhaglenni hyfforddi ar gyfer ymarferwyr y blynyddoedd cynnar.

Rydym wedi ymchwilio i ganfyddiadau ac anghenion rhieni mewn perthynas â gweithgarwch corfforol eu plant cyn-ysgol. Ysgrifennodd y tîm yn WAHPL raglen ymgysylltu blynyddoedd cynnar Footie Families mewn cydweithrediad â Chymdeithas Bêl-droed Cymru (FAW). Mae Anna Stevenson wedi gwerthuso a datblygu’r rhaglen ar gyfer ei hymchwil PhD.

Gan weithio ar y cyd ag ATiC rydym wedi ymchwilio i effaith gweithgareddau APP MiniMovers ar ddatblygiad corfforol cyn-ysgol a phrofiadau rhieni.

Cyflwynir canfyddiadau o’r holl astudiaethau hyn ym 4edd Gyngres CIAPSE yn Lwcsemourg.

Darllenwch ragor am ymchwil ein myfyrwyr Meistr a PhD.

I ddysgu rhagor am ein hymchwil llythrennedd corfforol, astudio MA Addysg Gorfforol, Chwaraeon a Llythrennedd Corfforol, neu ddysgu rhagor am astudiaeth PhD mewn llythrennedd corfforol, cysylltwch â Dr Nalda Wainwright yn n.wainwright@pcydds.ac.uk I ddarllen ein cyhoeddiadau ewch i Dr Nalda Wainwright ar ResearchGate.

Mae ymchwil awyr agored yn Academi Iechyd a  Llythrennedd Corfforol Cymru (WAHPL) yn cyfrannu gwybodaeth a dysgu newydd mewn Addysg a Llythrennedd Corfforol.

Ym myd addysg mae Williams a Wainwright (2016 Rhannau 1 a 2) wedi datblygu model cwricwlwm newydd ar gyfer addysg antur awyr agored (AAAA) sy’n adlewyrchu’n well y cyfraniad unigryw sydd gan y ffurf hon ar ddysgu yn yr awyr agored i’w wneud i addysg pobl ifanc. Mae eu hymchwil yn nodi pedair nodwedd na ellir eu trafod o fodel ar gyfer AAAA fel ‘bod yn yr awyr agored yn bennaf, dysgu drwy brofiad, her drwy ddewis a risg a reolir’.

Mae ein hymchwil awyr agored yn canolbwyntio ar y cyfraniad y gall ymgysylltu awyr agored sy’n canolbwyntio ar natur, ei wneud i iechyd a lles unigolyn. Mae profiadau awyr agored yn agwedd  bwysig a pharhaus ar daith llythrennedd corfforol unigolyn. Yn eu blynyddoedd cynnar gallan nhw gynnwys dysgu mewn lleoliad o fath Ysgol Goedwig yn rhan o addysg y blynyddoedd cynnar neu, yn syml, chwarae ac archwilio natur a’r wlad leol gyda theulu a ffrindiau. Gall plant ychydig yn hŷn ddod yn Sgowtiaid a Geidiaid, yn yr ysgol gall pobl ifanc yn eu harddegau gymryd rhan mewn profiad preswyl sy’n canolbwyntio ar addysg awyr agored.

Yn oedolion ifanc, gall pobl gyflawni unrhyw nifer o weithgareddau a chwaraeon awyr agored i gael eu ‘dos’ awyr agored gan gynnwys gwersylla, syrffio, beicio mynydd, dringo creigiau, mynydda neu arfordira ac ati. Er y gall cenedlaethau hŷn ddechrau cerdded, garddio neu nofio yn rhad ac am ddim. Beth bynnag fo oedran neu gyfnod bywyd unigolyn, mae bod yn gorfforol egnïol yn yr awyr agored a natur yn gwneud cyfraniad hanfodol i’w iechyd a’i les cyffredinol.

Wedi’i leoli yn Hwb Lles Awyr Agored Cynefin dim ond  milltir o brif gampws Caerfyrddin ac wrth ochr afon Tywi a  Llwybr Arfordir Cymru Gyfan, mae WAHPL yn dod â gwaith y Ganolfan Iechyd a Heneiddio (CHA) at ei gilydd a  gweithwyr proffesiynol byrddau iechyd i ddatblygu trac symud awyr agored pwrpasol i ymgorffori nodweddion ymarfer corff ‘gwyrdd’ sy’n hyrwyddo adferiad cyflymach a mwy gweithredol ar ôl llawdriniaeth ac yn gwella lefelau ffitrwydd cleifion cyn llawdriniaeth.

Bydd y nodweddion hyn yn cynnwys meinciau, grisiau, tiriogaeth donnog ac ymarferion effaith isel i  gleifion gerdded, ymestyn, cydbwyso ac ymarfer corff i’r graddau sy’n briodol i’w galluoedd o dan arweiniad arbenigwyr ymarfer corff WAHPL. Bydd yr holl  weithgareddau ymarfer corff gwyrdd wedi’u lleoli y tu allan i hyrwyddo ymgysylltu â natur ymhellach ac mae ganddynt fannau  cymdeithasol cyfagos i bobl gwrdd ag eraill, cysylltu i helpu, neu fynd i’r afael â phryderon iechyd meddwl ehangach sy’n aml yn cyd-fynd â materion iechyd corfforol.

Ochr yn ochr â’r ffocws ar iechyd corfforol, mae WAHPL hefyd yn arwain gwaith ymchwil a gwerthuso cyfres o  raglenni peilot, gan weithio gyda grwpiau lleol i hyrwyddo Lles drwy Natur (Coed Lleol) ac Ecotherapi (Bwrdd Iechyd Hywel Dda) ar gyfer gweithwyr iechyd proffesiynol sy’n wedi ‘ymlâdd’ o ganlyniad i Covid-19. Nod y rhaglenni llesiant awyr agored hyn yw grymuso cyfranogwyr i fynd i’r afael â phryderon iechyd meddwl gan gynnwys straen, pryder, iselder, unigrwydd ac arwahanrwydd drwy gymryd rhan mewn gweithgareddau rhagnodi cymdeithasol ‘gwyrdd’ megis prosiectau cadwraeth ac adfer amgylcheddol, profiadau byw yn y gwyllt  a chwilota sy’n  hyrwyddo ymgysylltu â natur ac o blaid yr amgylchedd ymddygiadau.

I ddysgu rhagor am ein hymchwil awyr agored, yr MA Addysg Awyr Agored neu ymchwil PhD  yn yr awyr agored, cysylltwch â Dr Andy Williams yn a.williams@pcydds.ac.uk

Sefydlwyd y Ganolfan Iechyd a Heneiddio (CHA) oherwydd ymchwil wreiddiol Dr Peter Herbert a ymchwiliodd i’r defnydd o hyfforddiant cyfnod dwysedd uchel (HIIT) ar gyfer dynion hŷn.

Rhoddodd yr ymchwil arloesol hon a gydnabyddir yn fyd-eang gipolwg ar yr angen i ystyried cyfundrefnau hyfforddi mwy pwrpasol ar gyfer y boblogaeth hŷn ac arweiniodd y gwaith o gymhwyso’r ymchwil hon yn ymarferol at sefydlu’r CHA.

Mae ymchwil pellach gan Dr Herbert a’r tîm wedi olrhain cyfranogwyr dros nifer o flynyddoedd ac wedi nodi agweddau ac effeithiau ymlyniad hirdymor.

Mae ymchwil PhD parhaus wedi edrych ar effaith hyfforddiant cryfder ar gyfer menywod ar ôl y mislif.

Mae ymchwil gyfredol ar y cyd â Bwrdd Iechyd Hywel Dda gan edrych ar effaith rhaglenni hyfforddi megis cyn-adferiad cyn llawdriniaeth oncoleg.

I ddysgu rhagor am yr ymchwil hwn cysylltwch â Dr Peter Herbert yn p.herbert@pcydds.ac.uk