Cymorth Llesiant

Argyfwng sy’n peryglu bywyd neu drosedd sy’n digwydd nawr

Ffoniwch 999 ar unwaith neu ewch i’ch Adran Damweiniau ac Achosion Brys agosaf. 

999 yw’r rhif argyfwng ar gyfer yr heddlu, ambiwlans, brigâd dân, gwylwyr y glannau, timau achub clogwyni, timau achub mynydd, timau achub ogof ac ati. Sylwch ar y gair ‘ARGYFWNG’ - dim ond pan fydd angen presenoldeb y gwasanaethau brys ar frys y dylid defnyddio’r rhif hwn - e.e., os yw rhywun yn ddifrifol wael/wedi’i anafu neu os bydd trosedd ar y gweill. Mae galwadau i 999 yn rhad ac am ddim a gellir ei ddeialu o ffôn symudol sydd wedi’i gloi. 

Gall y cofair ‘LlanDoGNALl’ fod o gymorth wrth gysylltu â’r gwasanaethau brys fel y gallwch roi’r holl wybodaeth sydd ei angen arnynt:

• Ll – Lleoliad – dwedwch wrthyn nhw ble mae’r argyfwng ac i ble mae angen iddyn nhw ddod.
• D – Digwyddiad – dwedwch wrthyn nhw beth sydd wedi digwydd.
• G – Gwasanaethau eraill – oes angen yr ambiwlans a’r gwasanaeth tân arnoch?
• N – Nifer y bobl – faint o bobl sy’n rhan o’r digwyddiad?
• A – Pa mor wael yw’r anafiadau – i ba raddau y maen nhw wedi eu brifo?
• Ll – Lleoliad – dwedwch eto ble mae angen iddyn nhw ddod.

Rhif yr heddlu pan nad oes argyfwng

Gallwch ffonio 101 pan fyddwch chi eisiau cysylltu â’r heddlu ond nad yw’n argyfwng - does dim angen ymateb ar unwaith, er enghraifft, os oes rhywun wedi torri i mewn i’ch car neu eich cartref, neu os yw eich eiddo wedi ei ddifrodi. Gallwch ddefnyddio 101 hefyd i roi gwybodaeth i’r heddlu am drosedd sydd wedi’i chyflawni, neu i gysylltu â’r heddlu gydag ymholiad cyffredinol.

Argyfyngau nad ydyn nhw’n peryglu bywyd

Os nad yw eich argyfwng yn un sy’n peryglu bywyd ond ei fod yn ddifrifol ac angen help neu sylw, dyma rai llefydd y gallwch gael cymorth:

Argyfwng iechyd meddwl

Os oes angen help arnoch, gallwch gysylltu â llinell gymorth iechyd meddwl brys y GIG yn eich ardal. Os ydych chi yn Lloegr, gellir dod o hyd i’r rhain ar wefan y GIG. Os ydych chi yng Nghymru, gallwch ffonio 111 a dewis opsiwn 2. Mae’r gwasanaeth ar gael ar gyfer pobl o bob oed, 24 awr y dydd, 7 diwrnod yr wythnos. Mae’n rhad ac am ddim i ffonio o linell dir neu ffôn symudol, hyd yn oed os nad oes gennych gredyd ar ôl.

Gofid Emosiynol 

CALM: Campaign Against Living Miserably
Cefnogaeth i bobl ifanc rhwng 15 a 35 oed. Ar gael saith diwrnod yr wythnos, rhwng 5pm a hanner nos.

HOPELine UK
Cyngor a chefnogaeth i atal hunanladdiad. Ar gael yn ystod yr wythnos 10am i 10pm; penwythnosau a gwyliau banc, 2pm i 10pm.

Samariaid
Beth bynnag rydych chi’n mynd drwyddo, gallwch ffonio’r Samariaid unrhyw bryd, o unrhyw ffôn, yn rhad ac am ddim ar 116 123. Weithiau, gall ysgrifennu am eich meddyliau a’ch teimladau eich helpu i’w deall yn well, ac felly gallwch hefyd anfon e-bost at y Samariaid neu ysgrifennu llythyr atyn nhw.

Trais a chamymddwyn rhywiol

Dewch i wybod ble y gallwch gael help neu gyngor os ydych chi wedi dioddef trais neu gamymddwyn rhywiol.

Os ydych chi’n credu bod rhywun mewn perygl dybryd neu fod angen help mewn arnyn nhw ar frys, ffoniwch yr heddlu ar 999.

Nid yw unrhyw fath o ymosodiad, aflonyddu neu gamymddwyn rhywiol byth yn dderbyniol. Mae’n bwysig cofio, os bydd hyn yn digwydd i chi, nid oes bai arnoch chi o gwbl. 

Mae PCYDDS yn lle diogel i bob myfyriwr sydd wedi dioddef trais, aflonyddu neu gamymddwyn rhywiol o unrhyw fath, beth bynnag fo’u hoedran, eu rhyw, eu hil neu eu rhywioldeb, gael eu clywed. Gall y Tîm Llesiant gynnig cymorth a chyngor cyfrinachol; o gymorth ymarferol i’ch cadw chi’n ddiogel a theimlo’n ddiogel, cymorth emosiynol neu help gyda rheoli eich astudiaethau, rydyn ni yma i’ch cefnogi yn eich amser eich hun - beth bynnag fyddwch yn penderfynu ei wneud. Mae ein hymateb yn cynnwys yr holl leoliadau addysgol, gan gynnwys pan fyddwch ar leoliad.

Beth yw Camymddwyn Rhywiol?

Mae camymddwyn rhywiol yn cyfeirio at unrhyw fath o weithgaredd rhywiol digroeso, nid yw’n golygu cyswllt corfforol bob tro. Mae’n cynnwys pob math o drais rhywiol, gan gynnwys:

• Cyffwrdd rhywiol heb ganiatâd; 
• Treiddiad heb ganiatâd;
• Cam-drin rhywiol (gan gynnwys cam-drin yn ymwneud â delweddau a cham-drin ar-lein)
• Aflonyddu rhywiol (pan fydd rhywun yn cyflawni unrhyw weithred rywiol ddigroeso yn erbyn person arall sy’n gwneud iddyn nhw deimlo cywilydd, yn ofnus, yn ofidus neu’n eu tramgwyddo. Mae hyn hefyd yn berthnasol pan fydd rhywun yn ymddwyn fel hyn gyda’r bwriad o wneud i berson arall deimlo felly);
• Stelcian;
• Sylwadau sarhaus neu ddiraddiol o natur rywiol; 
• Amrywiaeth o ymddygiadau eraill.

Os nad yw eich profiad yn dod o dan y diffiniadau uchod, neu os ydych chi’n ansicr ynghylch natur eich profiad, peidiwch â gadael i hyn eich atal rhag ceisio cymorth. Rydyn ni yma i wrando a byddwn yn eich cefnogi.

Rhoi gwybod i aelod o gymuned y Brifysgol am achos o gamymddwyn rhywiol

Yn PCYDDS rydyn ni’n poeni am bob aelod o’n cymuned, ac rydyn ni yma i wrando arnoch a’ch cefnogi.​

Mae dau brif lwybr lle gallwch chi ddweud wrthym am ddigwyddiad, ac mae’n bwysig gwybod y gwahaniaeth rhyngddyn nhw.

Datgelu

Mewn gair, datgelu yw rhannu eich profiad o gamymddwyn rhywiol. Nid yw datgelu yn cychwyn unrhyw fath o broses ffurfiol, a does dim angen i chi gynnwys manylion penodol.

Gallwch ddatgelu wrth unrhyw un – ffrind, cyd-fyfyriwr, cynorthwyydd addysgu, cydweithiwr, aelod o’r gyfadran neu aelod o staff (mae datgeliad i aelod o staff yn ddatgeliad i’r Brifysgol). Os ydych chi neu rywun arall mewn perygl, gall y datgeliad gael ei rannu gyda’r tîm llesiant drwy’r broses testun pryder.

Pan fyddwch chi’n datgelu wrth y Brifysgol, gallwn ddarparu gwasanaethau a chymorth, yn ogystal â thrafod a fyddai cwnsela, mynediad/atgyfeiriadau at wasanaethau meddygol, a llety academaidd a/neu lety arall yn briodol.

Cofiwch: Nid yw datgelu’n arwain at adroddiad oni bai eich bod eisiau hynny neu eich bod chi neu rywun arall mewn perygl uniongyrchol.

Gallwch wneud datgeliad drwy ddefnyddio ein Ffurflen Gais am Gymorth, siarad ag aelod o staff sydd wedi’i hyfforddi fel ymatebydd cyntaf, neu drwy gysylltu â’n harweinydd Diogelu.

Adroddiad

Mae adroddiad yn ffordd o rannu cwyn yn swyddogol a gofyn i’r Brifysgol ei ystyried ac ymateb iddo. Rydyn ni’n defnyddio terminoleg y ‘parti sy’n adrodd’ a’r ‘parti yr adroddir amdano’ yn hytrach na ‘dioddefwr’ a ‘thramgwyddwr’. Os mai myfyriwr yw’r parti yr adroddir amdano, gellir cymryd camau i ddiogelu’r ddau barti tra bod ymchwiliad yn cael ei gynnal i’r digwyddiad. Ceir rhagor o wybodaeth ynghylch y broses hon isod.

Mae adroddiad yn cynnwys manylion penodol am yr hyn a ddigwyddodd, pryd, ble a phwy oedd yn rhan ohono. Chi sydd i benderfynu, pryd, sut, ac wrth ba gorff rydych chi am adrodd am weithred o gamymddwyn rhywiol. Efallai y byddwch chi am gael cyngor cyfreithiol annibynnol fel rhan o’ch proses gwneud penderfyniad. 

Adrodd wrth y Brifysgol 

Er mwyn cychwyn proses ffurfiol, fel proses ddisgyblu drwy’r Brifysgol, rhaid gwneud adroddiad.

Gallwch roi gwybod i’r Brifysgol am achos o gamymddwyn rhywiol drwy’r swyddfa academaidd gan ddefnyddio’r ffurflen hon: Adrodd wrth y Brifysgol. I wneud adroddiad ffurfiol i’r Brifysgol ar ran rhywun arall, defnyddiwch ein ffurflen Testun Pryder.

Undeb Myfyrwyr PCYDDS sy’n darparu cymorth a chyngor ar sut i lenwi’r ffurflen ac mae’r ffurflen ar gael yma: Pryderon a Chwynion.

Gall adrodd yn ffurfiol am ddigwyddiad sy’n ymwneud ag aelod o Gymuned y Brifysgol sbarduno ymchwiliad mewnol annibynnol neu broses arall a all yn y pen draw arwain at gymwysiadau academaidd neu yn y gweithle, ataliad, diarddel neu gamau disgyblu eraill.

Yn unol â’r Polisi Camymddwyn Anacademaidd, gall y Brifysgol osod mesurau interim i ddiogelu’r partïon sy’n adrodd ac yr adroddir arnyn nhw. Gallai’r camau hyn gynnwys (ond heb fod wedi eu cyfyngu i):

• Newidiadau i lety preswyl
• Newidiadau i amserlenni academaidd, gwaith neu ddosbarthiadau
• Mesurau eraill y darperir ar eu cyfer o dan y Polisi Camymddwyn Anacademaidd, cytundebau ar y cyd, cytundebau cyflogaeth neu bolisïau adnoddau dynol yn dibynnu a yw’r ymatebydd yn fyfyriwr, staff neu aelod cyfadran; 
• Sefydlu cytundeb ymddygiad rhwng y parti yr adroddir arno a’r parti sy’n adrodd i reoli unrhyw fannau addysgol a rennir.

Adrodd wrth yr Heddlu

Mae gan yr heddlu swyddogion sydd wedi’u hyfforddi’n benodol ac sy’n brofiadol iawn wrth gefnogi rhai sydd wedi goroesi camymddwyn rhywiol. I wneud adroddiad i’r heddlu, gallwch gerdded i mewn i orsaf heddlu leol, ffonio 101, neu 999 mewn argyfwng.

Sylwch:

• Mae adroddiad sy’n cael ei wnaed i’r heddlu ar wahân i adroddiad sy’n cael ei wneud i’r Brifysgol.
• Gall adrodd wrth yr heddlu lleol sbarduno ymchwiliad gan yr heddlu a gall arwain at achos troseddol.

Adrodd wrth Gyrff Eraill

Y Ganolfan Atgyfeirio Ymosodiadau Rhywiol (SARC)

Gallwch hefyd adrodd ar gamymddwyn rhywiol trwy Ganolfan Atgyfeirio Ymosodiadau Rhywiol (SARC). Maen nhw’n annibynnol o’r Brifysgol.

Mae SARC yn cynnig cymorth cyfrinachol, arbenigol i unrhyw un sydd wedi cael ei dreisio, wedi dioddef ymosodiad rhywiol neu wedi’i gam-drin. Maen nhw’n cynnig nifer o wasanaethau, gan gynnwys archwiliadau meddygol a fforensig, dulliau atal cenhedlu brys, profion am heintiau sy’n cael eu trosglwyddo’n rhywiol a chymorth emosiynol

Gellir trefnu mynediad at gynghorydd trais rhywiol annibynnol (ISVA) hefyd, yn ogystal ag atgyfeiriadau at wasanaethau cymorth trais rhywiol y sector gwirfoddol a chymorth iechyd meddwl.

Mae ISVA yn darparu ystod o gymorth arbenigol i ddioddefwyr/goroeswyr sy’n amrywio yn ôl yr achos ac yn dibynnu ar anghenion yr unigolyn. Fel arfer, mae ISVA yn darparu cymorth a gwybodaeth ddiduedd i ddioddefwyr/goroeswyr ynglŷn â’u hopsiynau, o adrodd wrth yr heddlu i gael mynediad at wasanaethau perthnasol eraill.

Does dim rhaid i chi siarad â meddyg neu’r heddlu er mwyn cael cymorth gan SARC ac nid oes rhaid i’r achos o dreisio, ymosod neu gam-drin rhywiol fod yn ddigwyddiad diweddar i chi gael help.

Os byddwch yn penderfynu siarad â’r heddlu yn nes ymlaen, gall staff sydd hyfforddedig yn y SARC eich cefnogi, er mai dim ond y chi sydd i benderfynu. 

Gallwch chi ddod o hyd i’r SARC agosaf atoch trwy chwilio am eich lleoliad ar wefan y GIG.

Byw Heb Ofn

Gallwch chi gysylltu â Byw Heb Ofn, gwasanaeth sy’n darparu cymorth a chyngor ar drais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol. Mae’r gwasanaeth ar gael 24 awr y dydd, saith diwrnod yr wythnos a gallwch ffonio’r llinell gymorth yn rhad ac am ddim, sgwrsio ar-lein, anfon neges destun neu e-bost.

Mae Heddlu De Cymru wedi tynnu ein sylw at nifer o faterion sy’n trendio ac yn peri gofid ac wedi gofyn i ni drosglwyddo rhai ffeithiau a gwybodaeth i’ch helpu i gadw’n ddiogel.

Ffeithiau a Chyngor ar Alcohol: Mae’r daflen ffeithiau hon yn nodi effeithiau tymor byr a thymor hir alcohol, nifer yr unedau alcohol sy’n cael eu hargymell, yr hyn y gallwch chi ei wneud i’ch cadw eich hun yn ddiogel. Mae gan y brifysgol broses atgyfeirio ar gyfer cymorth arbenigol os yw yfed alcohol yn broblem sy’n effeithio ar eich bywyd bob dydd. Ewch i’n tudalen cymorth dibyniaeth i gael gwybod mwy.

Ffeithiau a Chyngor ar Linellau Cyffuriau: Mae’r daflen ffeithiau hon yn egluro beth yw llinellau cyffuriau a ble mae hyn yn digwydd. Mae hefyd yn esbonio’r term “Cogio”(“Cuckooing”) ac arwyddion i gadw llygad amdanyn nhw os ydych chi’n credu bod rhywun yn dioddef.

Ffeithiau a Chyngor ar Gyffuriau: Mae’r daflen wybodaeth hon yn egluro dosbarthiad a chosbau posibl gwahanol gyffuriau sy’n cael eu defnyddio’n aml. Mae’n trafod cyfansoddiad ac effaith amrywiol gyffuriau ynghyd ag awgrymiadau ar sut i leihau niwed.

Cyngor ar Radicaleiddio ac Eithafiaeth: Mae’r daflen wybodaeth hon yn eich helpu i ddeall strategaeth PREVENT, dysgu’r arwyddion y gallech chi chwilio amdanyn nhw os ydych chi’n credu bod rhywun yn cael ei radicaleiddio neu’n ymddwyn yn eithafol. Mae gan y Brifysgol hefyd ddyletswydd PREVENT a pholisi i’w gefnogi.

Dyma ddetholiad o apiau i helpu i’ch cadw’n ddiogel pan fyddwch chi’n mynd allan. Mae pob un yn rhad ac am ddim (neu’n cynnig cyfnod am ddim i ragbrofi) ac ar gael ar iOS a/neu ddyfeisiau Android.

• Hollie Guard
  Mae Hollie Guard yn troi eich ffôn yn ddyfais diogelwch personol. Gallwch ei ddefnyddio i amddiffyn eich hun rhag damweiniau a thrais, cofnodi tystiolaeth a rhoi gwybod i’ch cysylltiadau brys ble’r ydych chi’n gyflym ac yn hawdd.
   

• One Scream
  Os ydych chi mewn perygl ac yn methu â chyrraedd eich ffôn, bydd allweddair neu sgrech eich panig yn deffro’r ap yn awtomatig. Yna bydd neges destun gyda’ch lleoliad yn cael ei hanfon at y person cyswllt yr ydych wedi’i enwebu. Os ydych chi’n defnyddio Android, mae’r llinell ffôn yn dod yn ‘agored’ er mwyn iddyn nhw glywed beth sy’n digwydd a chael help atoch yn gyflym.

   

• Safetipin
  Mae Safetipin yn eich helpu i wneud penderfyniadau mwy diogel wrth i chi fynd o le i le, yn seiliedig ar sgôr diogelwch yr ardal.
   
• Apiau Mannau Diogel 

Mae gan yr ap hwn swyddogaeth botwm panig o’r enw ‘Get Me to my nearest safe place now’ sy’n eich cyfeirio chi’n syth i’r lle diogel agosaf sydd ar agor. Os nad oes man diogel wedi’i leoli o fewn 15 munud ar droed, bydd yr ap yn cynnig ffonio 101 (ar gyfer galwadau ffôn lle nad oes brys) yn awtomatig i gael help dros y ffôn. Mae’r apiau bellach wedi’u datblygu fel eu bod yn cael eu hysgogi gan lais. Mae hyn yn golygu y gall y rhai sy’n cael anhawster defnyddio apiau neu’r rhai â nam ar eu golwg gael eu cyfeirio at le diogel trwy siarad â’u ffonau.

• bSafe
  Mae bSafe yn llawn nodweddion, gan gynnwys larwm SOS, rhannu eich lleoliad, gwahodd ffrindiau i gerdded gyda chi a hyd yn oed gosod galwad ffôn ffug os ydych chi mewn sefyllfa letchwith/beryglus.
• Walksafe+
  Ap diogelwch personol rhad ac am ddim sy’n seiliedig ar fap yw Walksafe+. Mae’n eich rhybuddio am yr hyn sydd o’ch cwmpas wrth rannu eich lleoliad diweddaraf gyda’ch cysylltiadau brys. Mae’r ap yn dangos y ffigurau trosedd diweddar yn yr ardaloedd rydych chi’n cerdded drwyddyn nhw ac yn eich rhybuddio am fannau lle mae adroddiadau am droseddau wedi’u gwneud, gan eich helpu i benderfynu ar lwybr diogel. Bydd hefyd yn anfon eich lleoliad at gyswllt brys os na fyddwch chi’n cyrraedd o fewn yr amser a amcangyfrifwyd ac yn caniatáu i roi gwybod iddyn nhw drwy dapio unwaith os nad ydych chi’n teimlo’n ddiogel.
   
• Red Panic Button (iOS yn unig)
  Ap diogelwch brys sy’n seiliedig ar y nodwedd syml iawn o wthio botwm panig coch yw Red Panic Button. Os ydych chi’n teimlo eich bod mewn perygl, gallwch chi wthio’r botwm coch a bydd neges destun ac e-bost yn cael eu hanfon at eich cysylltiadau brys yn cynnwys cyfesurynnau’r System Leoli Fyd-eang (GPS) ar gyfer eich lleoliad.
   
• Safe UP (iOS yn unig)
  Ap rhad ac am ddim yn ogystal â rhwydwaith diogelwch cymunedol yw SafeUp, sy’n cysylltu menywod a merched â menywod hyfforddedig yn yr ardal i’w helpu i deimlo’n ddiogel.​ Mae SafeUp yn eich cysylltu â ‘gwarcheidwad’ benywaidd sy’n helpu i roi cymorth ac arweiniad i chi.

Mae PCYDDS yn amgylchedd cynhwysol lle dylai gweithio a dysgu ddigwydd heb unrhyw fath o fwlio neu aflonyddu.​ Mae’r disgwyliadau a osodwyd gennym ar gyfer ein myfyrwyr i’w gweld yn Siarter Myfyrwyr PCYDDS a Chod Ymddygiad Myfyrwyr PCYDDS.

Os ydych chi’n cael profiad o aflonyddu neu fwlio, mae’n bwysig gwybod nad oes bai arnoch chi, a bod camau y gellir eu cymryd i’w atal. 

Mae’r Brifysgol yn ystyried unrhyw achos o fwlio neu aflonyddu’n fater difrifol iawn. Os oes honiad o fwlio neu aflonyddu yn cael ei brofi, gellir cymryd camau disgyblu yn erbyn y troseddw(y)r honedig, a gall hyn gynnwys diarddel neu ddiswyddo. I gael gwybodaeth am sut y gallwch chi naill ai ddatgelu neu roi gwybod am achosion i’r Brifysgol, ewch i: Adrodd wrth y Brifysgol.

Os yw eich sefyllfa yn effeithio ar eich llesiant neu ar eich astudiaethau, gallwch ofyn am gymorth gan y Tîm Llesiant.

Beth yw Bwlio?

Er nad oes diffiniad cyfreithiol ohono, ymddygiad digroeso, ailadroddus gyda’r bwriad o frifo rhywun naill ai’n emosiynol neu’n gorfforol yw bwlio. Fel arfer mae bwlio’n cynnwys anghydbwysedd grym, boed hynny’n anghydbwysedd go iawn neu’n anghydbwysedd canfyddedig.

Mae enghreifftiau o ymddygiad sy’n aflonyddu’n cynnwys (ond heb eu cyfyngu i’r canlynol):

Bwlio corfforol

Mae bwlio corfforol yn digwydd pan fydd rhywun yn brifo person arall yn gorfforol. Gall hyn fod ar ffurf poeri, baglu, gwthio, cicio, dyrnu, crafu neu unrhyw ffurf arall ar drais corfforol.

Bwlio rhywioledig

Mae bwlio rhywioledig yn cyfeirio at ymddygiadau, boed yn gorfforol neu’n anghorfforol lle mae rhywioldeb yn cael ei ddefnyddio fel arf yn erbyn person arall. Mae’n cynnwys ymddygiadau lle mae rhywun yn cael ei ddiraddio neu ei dargedu drwy ddefnyddio iaith, ystumiau neu drais rhywiol.

Mae Family Lives yn cynnig canllaw cynhwysfawr ar fwlio rhywioledig.

Bwlio cymdeithasol ac emosiynol

Gall bwlio cymdeithasol ac emosiynol gynnwys eithrio unigolyn yn fwriadol, annog eraill i beidio â bod yn ffrindiau â nhw, rhannu clecs a sïon, bychanu rhywun yng nghwmni eraill neu wneud rhywun yn destun jôcs yn barhaus.

Bwlio geiriol

Mae sawl un hefyd yn cyfeirio ato fel ‘galw enwau’, a dyma un o’r mathau mwyaf cyffredin o fwlio a gall gynnwys pryfocio, gwneud sylwadau sarhaus am ymddangosiad rhywun, gwawdio, bygwth a/neu ddefnyddio sarhad i fychanu person arall.

Seiberfwlio

Mae’r math hwn o fwlio yn digwydd ar-lein drwy wefannau rhwydweithio cymdeithasol, apiau negeseuon, ystafelloedd sgwrsio a gwefannau gemau. Gall fod ar ffurf proffiliau ffug, rhannu gwybodaeth bersonol heb ganiatâd, stelcio, aflonyddu, trolio, lledu sïon ffug a phostio sylwadau negyddol gyda’r bwriad o achosi gofid. 

Beth yw Aflonyddu?

Ymddygiad sy’n achosi pryder, gofid neu drallod yw aflonyddu. Gall fod yn fygythiol ei natur. 

Mae enghreifftiau o ymddygiad sy’n aflonyddu’n cynnwys (ond heb gael eu cyfyngu i’r canlynol):

• Rhywun arall yn eich dilyn, neu rywun arall yn ymddangos yn annisgwyl dro ar ôl tro
• Bygythiadau
• Cyfathrebu digroeso, fel galwadau ffôn, negeseuon testun, negeseuon e-bost, ymweliadau digymell ac ati. 

Mewn rhai achosion, gall aflonyddu gael ei dargedu at nodweddion penodol person. Mae llawer o’r nodweddion hyn wedi’u diogelu dan gyfraith y DU ac felly gall aflonyddu sy’n targedu’r nodweddion hyn fod yn drosedd.

Y nodweddion sy’n cael eu diogelu:

• Cyfeiriadedd rhywiol
• Rhyw
• Oed
• Anabledd
• Priodas a phartneriaeth sifil
• Ailbennu rhywedd
• Bod yn feichiog neu ar absenoldeb mamolaeth
• Crefydd neu gred
• Hil, gan gynnwys lliw, cenedligrwydd, tarddiad ethnig neu genedlaethol

Cyngor a Chymorth

Mae gan bob unigolyn yr hawl i ofyn i unrhyw aelod arall o gymuned y Brifysgol, boed yn fyfyriwr neu’n aelod staff i beidio ag ymddwyn mewn modd sy’n peri gofid iddyn nhw. Fodd bynnag, rydyn ni’n deall nad yw hyn yn bosibl bob tro. Gall myfyrwyr weithredu drwy ddefnyddio naill ai’r gweithdrefnau anffurfiol a/neu’r gweithdrefnau ffurfiol sy’n cael eu hamlinellu yn ein tudalennau Adrodd wrth y Brifysgol. 

Gallwch hefyd gysylltu â’n Tîm Llesiant gan ddefnyddio ffurflen gais am gymorth os yw ar eich cyfer chi, neu ffurflen testun pryder os ydych chi’n rhoi gwybod ar ran rhywun arall.

Adnoddau pellach

• Ditch the Label: cymorth a chyngor arbenigol ar bob agwedd ar fwlio ac aflonyddu.
• Cyngor ar Bopeth: yn cynnig enghreifftiau o aflonyddu a chyngor ar eich hawliau cyfreithiol os ydych yn cael profiad o aflonyddu.
• Family Lives: yn cynnig cyngor ac arweiniad ar fwlio yn y brifysgol.

National Bullying Helpline: Yr unig sefydliad elusennol yn y DU sy’n mynd i’r afael â bwlio oedolion a bwlio plant.

Mae cymdeithasu yn gallu bod yn rhan fawr o fywyd myfyriwr. Er ei bod yn bwysig cael hwyl a gwneud ffrindiau newydd pan fyddwch chi allan, mae bod yn ddiogel yr un mor bwysig. 

Dyma rai awgrymiadau i sicrhau bod gennych chi noson wych – ond diogel - pan fyddwch chi allan. 

Bwytwch cyn (ac wrth) yfed alcohol

Os yw eich stumog yn wag pan fyddwch chi’n dechrau yfed, mae alcohol yn cyrraedd eich gwaed yn llawer cynt. Gall hyn olygu eich bod chi’n teimlo effeithiau alcohol yn gyflym, gan ei gwneud hi’n anoddach rheoli’r hyn rydych chi’n ei yfed. Mae gwneud rhywbeth mor syml â bwyta pryd o fwyd cyn i chi fynd allan a bwyta byrbrydau tra byddwch chi allan yn eich helpu i fod mewn rheolaeth a theimlo’n ffres drannoeth. 

Gofalu am eich ffôn a’i wefru

O ddefnyddio mapiau i ddarganfod ble rydych chi, i aros mewn cysylltiad â’ch ffrindiau neu ffonio tacsi i gyrraedd adref, mae eich ffôn yn ffrind hanfodol ar noson allan. Gwnewch yn siŵr ei fod yn cael ei wefru’n llawn pan fyddwch chi’n gadael a gofalwch amdano pan fyddwch allan.

Gwnewch yn siŵr eich bod yn gwybod sut i gyrraedd adref

Plan your night out – a big part of this planning is knowing how you are getting home safely.

Bysiau:

Edrychwch ar y llwybrau bysiau lleol – gallwch ddod o hyd i wasanaethau bws lleol cofrestredig gan ddefnyddio’r wefan gov.uk hon. Lawrlwythwch ap y darparwyr gwasanaethau bysiau lleol fel bod y wybodaeth ar flaenau eich bysedd. Er enghraifft, mae ap First Bus yn caniatáu i chi brynu a chadw tocynnau ar eich ffôn, dilyn eich bws yn fyw ar fap a bydd yn dweud wrthych pryd bydd y bws nesaf yn cyrraedd os byddwch chi wedi colli eich bws. Mae First Bus yn cynnwys nifer o a

Tacsis:

Mae dau brif fath o dacsis yn y DU – cerbydau hacni a cherbydau hurio preifat.

Gallwch gael gafael ar gerbydau hacni (mae pobl weithiau’n cyfeirio atyn nhw fel ‘tacsis du’ er y gallan nhw fod o liw gwahanol yn eich dinas neu’ch tref chi – er enghraifft ym Mryste, maen nhw’n las) mewn safleoedd tacsi (fe welwch y gair TAXIS wedi’i baentio ar wyneb y ffordd). Gallwch hefyd fflagio cerbydau hacni yn y stryd drwy sefyll mewn lle addas wrth ochr y ffordd a dal eich llaw allan i ddal eu sylw. Bydd arwydd ‘tacsi’ oren uwchben y sgrin wynt – dim ond os bydd hwn wedi’i oleuo y mae’r tacsi ar gael..

Mae tacsis hurio preifat hefyd yn cael eu galw’n ‘minicabs’. Ni all gyrwyr cerbydau hurio preifat eich codi oni bai eich bod wedi archebu ymlaen llaw (dros y ffôn, ap, yn bersonol neu ar-lein). Dylai plât trwydded hurio preifat fod yn amlwg ar y car. Nid yw’n ddiogel mynd i mewn i dacsi hurio preifat sydd heb ei archebu ymlaen llaw – peidiwch â fflagio tacsi hurio preifat ar y stryd, hyd yn oed os oes ganddo blât trwydded gweladwy a bod y gyrrwr yn edrych yn barchus.

Peidiwch ag aros am eich tacsi ar eich pen eich hun, gwnewch yn siŵr bod eich ffrindiau’n aros amdanoch chi a pheidiwch â chaniatáu i ffrind meddw deithio ar ei ben ei hun. 

Ewch i wefan Unite Students i gael rhagor o gyngor defnyddiol ar sut i gael tacsi adref yn ddiogel yn y DU.

Cerdded adref:

Nid ydym yn argymell cerdded adref, hyd yn oed os mai dim ond taith fer ar droed yw hi. Fodd bynnag, os bydd achlysur yn codi pan na fydd modd osgoi hyn, dyma rai camau y gallwch chi eu cymryd i sicrhau eich bod yn cyrraedd yn ddiogel:

• Peidiwch byth â cherdded ar eich pen eich hun;
• Cadwch at ardaloedd agored, wedi’u goleuo’n dda a cherddwch yn bwrpasol;
• Cerddwch ar y palmant lle mae’r traffig yn dod i gwrdd â chi, fel eich bod yn gwbl ymwybodol os bydd car yn stopio yn agos atoch chi;
• Ewch â larwm ymosodiad personol gyda chi i’w ddefnyddio mewn argyfwng.

Cadwch yn ddigon pell oddi wrth afonydd

Gall alcohol amharu’n ddifrifol ar eich gallu i oroesi mewn dŵr. Nod y Gymdeithas Frenhinol Achub Bywyd (RLSS) yw gostwng cyfradd y marwolaethau sy’n gysylltiedig ag alcohol mewn digwyddiadau trasig y gellir eu hosgoi’n llwyr fel arfer. Maen nhw’n cynnig y cyngor canlynol:

• Peidiwch â cherdded adref ar bwys dŵr ar ôl noson allan – efallai y byddwch yn cwympo i mewn;
• Gwnewch yn siŵr bod eich ffrindiau yn cyrraedd adref yn ddiogel ar ôl noson allan – peidiwch â gadael iddyn nhw gerdded ar bwys y dŵr;
• Mae dŵr oer yn lladd ac yn gallu cymryd bywyd y nofiwr cryfaf hyd yn oed;
• Peidiwch â mynd i mewn i’r dŵr ar ôl i chi yfed – mae alcohol yn effeithio’n ddifrifol ar eich gallu i ddod allan;
• Gwyliwch y fideo Peidiwch ag Yfed a Boddi ar YouTube.

I gael rhagor o wybodaeth ac adnoddau digidol am ddim, ewch i dudalennau ymgyrch yr RLSS.

Yfwch ddiodydd di-alcohol hefyd

Mae yfed digon o ddŵr yn hanfodol er mwyn sicrhau eich bod wedi’ch hydradu wrth yfed alcohol. Mae alcohol yn dadhydradu’r corff, felly mae’n bwysig yfed dŵr neu ddiodydd di-alcohol eraill rhwng diodydd alcoholig. Mae llawer o adnoddau gwych ar-lein ar gyfer gwneud eich diodydd di-alcohol eich hun, ac mae nifer o leoliadau yn cynnig ‘mocktails’ fel dewis amgen a hwyliog yn lle alcohol.

Gwyliwch eich diod a pheidiwch â sbeicio diodydd eraill

Rhywun yn rhoi alcohol neu gyffuriau yn niod rhywun arall heb eu caniatâd neu heb yn wybod iddyn nhw yw ‘sbeicio’. Er mwyn osgoi sbeicio diodydd:

• Prynwch eich diod eich hun bob tro a’i wylio’n cael ei arllwys.
• Peidiwch â derbyn diodydd gan ddieithriaid.
• Peidiwch byth â gadael eich diod heb neb i ofalu amdano wrth i chi ddawnsio, cymdeithasu neu fynd i’r toiled.
• Peidiwch ag yfed na blasu diod unrhyw un arall.
• Taflwch eich diod i ffwrdd os ydych chi’n meddwl ei bod yn blasu’n rhyfedd neu’n wahanol.

Beth i’w wneud os ydych chi’n meddwl bod rhywun wedi sbeicio eich diod:

• Os byddwch chi’n dechrau teimlo’n rhyfedd, yn sâl neu’n feddw pan fyddwch chi’n gwybod na allech chi fod yn feddw, gofynnwch am help gan ffrind dibynadwy neu reolwyr y lleoliad.
• Os ydych chi’n meddwl bod rhywun wedi sbeicio eich diod, gofynnwch i ffrind dibynadwy fynd â chi allan o’r lleoliad neu’r parti cyn gynted â phosibl a naill ai mynd â chi adref neu i’r ysbyty os ydych chi’n sâl iawn. Gallech chi hefyd ffonio ffrind, partner neu berthynas a gofyn iddyn nhw ddod i’ch casglu.
• Os nad ydych chi’n teimlo’n ddiogel, yn teimlo’n agored i niwed neu dan fygythiad, gallwch ofyn am help drwy fynd at staff y lleoliad a gofyn am ‘Angela’. Mae’r cod hwn yn dangos bod angen help arnoch a bydd aelod o staff hyfforddedig yn eich cynorthwyo a’ch cefnogi. Mae rhagor o wybodaeth ar gael ar wefan cynllun Ask for Angela.
• Pan fyddwch chi wedi cyrraedd adref yn ddiogel, gofynnwch i rywun rydych chi’n ymddiried ynddo aros gyda chi nes i effeithiau’r cyffur/alcohol ddiflannu. Gall hyn gymryd ychydig o oriau.
• Peidiwch ag oedi cyn gofyn am gymorth meddygol os bydd ei angen arnoch. Mae bob amser yn well gwneud mynd i weld rhywun. 
• Dywedwch wrth yr heddlu beth sydd wedi digwydd cyn gynted ag y gallwch. Gall hyn fod yn anodd ond maen nhw yno i’ch helpu chi a byddan nhw’n gwrando arnoch. Ffoniwch 999 (mewn argyfwng) neu 101 – mae angen i’r heddlu gael gwybod cymaint â phosib am achosion o sbeicio er mwyn iddyn nhw ei atal rhag digwydd yn y dyfodol.

I gael rhagor o help a chyngor ar sbeicio diodydd, ewch i wefan drinkaware.

Arhoswch gyda’ch gilydd a gwnewch yn siŵr bod pawb yn cyrraedd adref yn ddiogel

Gofalwch am eich ffrindiau, arhoswch gyda’ch gilydd a gwnewch drefniadau i bawb gyrraedd adref. Gwnewch hi’n arferiad i roi gwybod i’ch gilydd pan fyddwch chi’n cyrraedd adref. 

Lawrlwythwch apiau diogelwch

Mae nifer o apiau diogelwch personol ar gael a all helpu i’ch cadw’n ddiogel. Mae’r rhan fwyaf yn rhad ac am ddim (neu’n cynnig cyfnod am ddim i ragbrofi) ac mae modd eu lawrlwytho i’r rhan fwyaf o ffonau symudol.

Yn PCYDDS rydyn ni’n poeni am eich diogelwch ar-lein ac eisiau gwneud yn siŵr eich bod yn gwybod sut i gadw’n ddiogel ar-lein, sut i wybod os oes problem, a beth y gallwch chi ei wneud i fynd i’r afael ag unrhyw broblemau.

Nid yw PCYDDS yn dioddef unrhyw oddefgarwch mewn perthynas â seiberfwlio a bydd unrhyw fyfyriwr sy’n cael profiad o seiberfwlio yn cael cefnogaeth lwyr y brifysgol. 

Beth yw seiberfwlio?

Mae seiberfwlio’n cyfeirio at y defnydd o dechnolegau digidol (gan gynnwys, ond heb gael eu cyfyngu i rwydweithiau cymdeithasol, gwefannau gemau, ystafelloedd sgwrsio ac apiau negeseuon) lle mai’r bwriad yw aflonyddu, cam-drin, tramgwyddo, bygwth, neu fychanu person arall.

Gall enghreifftiau o hyn gynnwys:

• Cael eich eithrio’n fwriadol o sgyrsiau grŵp ar-lein.
• Sylwadau cas ar-lein neu ar eich ffôn symudol
• Sylwadau neu ymatebion ar eich postiadau ar y cyfyngau cymdeithasol/postiadau ar y cyfryngau cymdeithasol amdanoch chi.
• Anfon lluniau sarhaus trwy apiau anfon negeseuon
• Creu proffiliau ffug ar-lein gyda’r bwriad o’ch difenwi
• Lluniau annifyr neu niweidiol yn cael eu postio ar-lein heb eich caniatâd
• Sïon/celwyddau amdanoch chi ar wefan, ar blatfform cyfryngau cymdeithasol neu ap anfon negeseuon
• Cyfathrebu ar lafar neu sgwrs sarhaus yn ystod gêm ar-lein.

Beth ddylwn i ei wneud os ydw i’n credu fy mod i’n cael fy seiberfwlio?

Mae’n bwysig cofio nad eich bai chi yw unrhyw fath o fwlio ac mae yna ffyrdd y gallwch chi gael eich cefnogi.

Efallai yr hoffech gysylltu â’r Tîm Llesiant gan ddefnyddio ffurflen gais am gymorth os yw ar eich cyfer chi, neu ffurflen testun pryder os ydych chi’n rhoi gwybod ar ran rhywun arall.

Efallai y byddwch eisiau dweud wrth y Brifysgol am eich profiad. Mae manylion ynglŷn â sut mae gwneud hyn ar y dudalen Adrodd wrth y Brifysgol.

Diogelwch Ar-lein

Mae pob un ohonom yn gyfrifol am ein cadw ein hunain ac eraill yn ddiogel ar-lein. Dyma ambell i awgrym ymarferol:

• Defnyddiwch osodiadau ‘preifatrwydd’ – cadwch broffiliau ar-lein yn breifat fel mai dim ond ffrindiau a theulu sy’n gallu eu gweld.
• Meddyliwch cyn i chi bostio – meddyliwch am yr hyn rydych chi’n ei ddweud a’r effaith y gallai hynny ei chael. Fel rheol gyffredinol, peidiwch â phostio unrhyw beth yn gyhoeddus na fyddech chi’n barod i’w ddweud wrth berson arall wyneb yn wyneb. 
• Peidiwch byth â phostio sylwadau ar-lein sy’n ymosodol neu a allai dramgwyddo neu achosi gofid i eraill.
• Cofiwch fod popeth y byddwch yn ei bostio ar-lein yn creu ôl-troed digidol y gall ffrindiau, teulu a darpar gyflogwyr ei weld unrhyw bryd. 
• Rhowch wybod i’r darparwyr gwasanaethau rhyngrwyd (ISPs) am unrhyw achos o seiberfwlio. Gall seiberfwlio dorri’r telerau a’r amodau sy’n cael ei nodi gan ISPs. 
• Cadwch eich data’n ddiogel trwy ddefnyddio cyfrineiriau anarferol. Defnyddiwch gyfuniad o lythrennau a phriflythrennau, rhifau a symbolau.
• Peidiwch byth â rhannu gwybodaeth bersonol fel gwybodaeth banc, cyfeiriadau, rhifau ffôn neu unrhyw fath arall o brawf adnabod oni bai eich bod yn siŵr bod y cais yn dod oddi wrth ffynhonnell ddibynadwy.
• Gwnewch yn siŵr eich bod yn allgofnodi o gyfrifiaduron cyhoeddus/sy’n cael eu rhannu.
• Mae bygwth trais, pornograffi plant, anfon negeseuon neu ffotograffau anweddus heb ganiatâd, tynnu llun neu wneud fideo mewn man lle byddai rhywun yn disgwyl preifatrwydd, troseddau casineb, stelcio, dwyn manylion adnabod a dynwared yn droseddau. Ffoniwch yr heddlu ar 101 neu 999 os yw’n argyfwng.

 Cyngor a Chymorth

• National Bullying Helpline: Canolfan gynghori sy’n cael ei chydnabod yn genedlaethol ar gyfer seiberfwlio neu aflonyddu ar-lein

Mae dibyniaeth yn broblem gyffredin, ond mae help a chefnogaeth ar gael.

Mae dibyniaeth yn golygu nad oes gan rywun reolaeth dros wneud, cymryd neu ddefnyddio rhywbeth i’r pwynt lle gallai fod yn niweidiol. Mae’n bosibl mynd yn gaeth i bron unrhyw beth, er mai’r rhai mwyaf cyffredin yw gamblo, cyffuriau, ysmygu ac alcohol.

Mae PCYDDS yn mabwysiadu dull o gefnogi ein myfyrwyr heb feirniadaeth. Os ydych chi’n poeni am ddibyniaeth, gallwch gael help gan y brifysgol drwy lenwi ffurflen gais am gymorth os yw ar eich cyfer chi, neu ffurflen testun pryder os yw ar gyfer rhywun arall.

Beth sy’n achosi dibyniaeth?

Mae llawer o resymau pam mae dibyniaeth yn dechrau. Gall cyffuriau, nicotin ac alcohol effeithio ar y ffordd rydych chi’n teimlo yn gorfforol ac yn feddyliol. Gall y teimladau hyn fod yn bleserus ac oherwydd hyn, mae awydd cryf yn datblygu i ddefnyddio’r sylweddau unwaith eto. Gall gamblo effeithio ar ran o’r ymennydd sy’n rhyddhau math o niwrodrosglwyddydd o’r enw dopamin. Mae dopamin yn gemegyn sy’n gwneud i chi ‘deimlo’n dda’ ac yn creu ymdeimlad o hapusrwydd a phleser. Gall y wefr feddyliol hon ar ôl ennill greu awydd cryf i roi cynnig arall arni ac ail-greu’r teimladau pleserus hynny. Gall hyn ddatblygu i fod yn arfer sy’n anodd iawn rhoi’r gorau iddo. 

Sut gall dibyniaeth effeithio arnoch chi 

Gall y straen o geisio rheoli dibyniaeth wneud niwed sylweddol i’ch bywyd gwaith a’ch perthynas ag eraill. Gall camddefnyddio sylweddau gael effeithiau corfforol a seicolegol difrifol. 

Mae rhywfaint o waith ymchwil yn awgrymu bod sail enetig i ddibyniaeth, er y gall ffactorau amgylcheddol, fel bod yng nghwmni eraill sydd â dibyniaeth gynyddu’r risg hefyd. 

Gall camddefnyddio sylweddau fod yn ffordd o ‘dawelu’ trawma, gofid emosiynol neu broblemau anodd.

Cael help i fynd i’r afael â dibyniaeth 

Mae’n bwysig cofio bod dibyniaeth yn gyflwr y gellir ei drin. Beth bynnag yw’r ddibyniaeth, mae sawl ffordd y gallwch chi geisio cymorth a chefnogaeth. Gallwch chi siarad â’ch meddyg teulu i gael cyngor, neu gysylltu â sefydliad sy’n arbenigo mewn helpu pobl sydd â dibyniaeth.

Mae nifer o gyfeiriaduron ar-lein yn cael eu rhedeg gan y GIG lle gallwch ddod o hyd i wasanaethau sy’n trin dibyniaeth yn eich ardal: 

• Gwasanaethau dibyniaeth ar alcohol 
• Gwasanaethau dibyniaeth ar gyffuriau 
• Gwasanaethau rhoi’r gorau i ysmygu 

I siarad â rhywun am unrhyw fath o ddibyniaeth a hynny’n ddienw, gallwch ffonio’r Samariaid am ddim ar 116 123. 

Cyngor a Chymorth 

• Barod
  Nod Barod yw cefnogi unrhyw un sy’n barod am newid a gwneud gwahaniaeth i’w bywydau eu hunain neu i fywydau pobl eraill. Mae Barod yn rhoi help ac arweiniad cyfrinachol yn rhad am ddim i unrhyw un y mae’r defnydd o gyffuriau neu alcohol yn effeithio arnyn nhw, naill ai eu defnydd nhw neu ddefnydd rywun arall.
  Mae Barod yn darparu cymorth dros y ffôn ac ar-lein ac mae ar agor o ddydd Llun i ddydd Iau 9am-5pm a dydd Gwener 9am-4:30pm, ac eithrio gwyliau banc. Mae modd cysylltu â nhw dros y ffôn yn rhad ac am ddim ar 0808 808 2234. Os bydd angen help arnoch y tu allan i’r oriau hyn, gallwch gysylltu â DAN247 yn rhad ac am ddim ar 0808 808 2234 neu tecstiwch DAN i 81066.
   
• GamCare
  Mae GamCare yn cynnig cymorth a chefnogaeth i unrhyw un y mae gamblo’n effeithio arnyn nhw. Gallwch eu ffonio yn rhad ac am ddim, 24 awr y dydd, 7 diwrnod yr wythnos ar 0808 8020 133, gallwch gael sgwrs fyw gyda chynghorydd, neu sgwrs Whatsapp gyda chynghorydd ar 020 3031 8881.

• (Fideos) Mind Your Head
  • Dibyniaeth a Stigma
  • OCD a Dibyniaeth
     
• Adnoddau’r GIG
  • Help ar gyfer problemau gamblo
  • Dibyniaeth i gyffuriau: Cael help

Rydyn ni’n deall bod yna fyfyrwyr sy’n gweithio yn y diwydiant rhyw; mewn gwaith ymchwil diweddar a wnaed gan Brifysgol Abertawe, canfuwyd fod pump y cant o fyfyrwyr yn ymwneud, neu wedi bod yn ymwneud â’r diwydiant rhyw i ryw raddau, gydag ugain y cant arall yn nodi eu bod wedi ystyried gweithio yn y diwydiant rhyw.

Os ydych chi’n fyfyriwr sy’n weithiwr rhyw sydd eisiau cymorth, mae PCYDDS yn darparu lle diogel a phreifat i chi siarad yn agored am eich sefyllfa heb feirniadaeth, ac i’ch tywys drwy’r cymorth sydd ar gael i chi ar y campws ac oddi arno.​ Gallwn eich cyfeirio at sefydliadau arbenigol sy’n gweithio gyda gweithwyr rhyw, yn ogystal â thrafod unrhyw faterion a allai fod yn effeithio ar eich llesiant neu’ch astudiaethau. Gallwch ofyn am gymorth drwy ein ffurflen gais am gymorth os yw ar eich cyfer chi, neu ffurflen testun pryder os yw ar gyfer rhywun arall.

Beth yw gwaith rhyw? 

Mae gwaith rhyw yn derm cyffredinol sy’n cynnwys unrhyw beth sy’n ymwneud â chyfnewid gwasanaethau rhywiol yn uniongyrchol am nwyddau neu arian. Gall hyn fod ar ffurf cyswllt corfforol uniongyrchol ac ysgogiad rhywiol anuniongyrchol. Mae enghreifftiau o waith rhyw yn cynnwys (ond heb gael eu cyfyngu i’r canlynol):

• Bod yn ‘fabi siwgr’
• Gwasanaethau gwegamera a’r rhyngrwyd
• Modelu ‘glamour’
• Hebrwng
• Gwerthu rhyw
• Dawnsio mewn clybiau stripio
• Actio yn y diwydiant pornograffi

Gwaith rhyw a’r gyfraith

Mae cyfreithiau sy’n ymwneud â gwaith rhyw yn y DU yn gymhleth a gallan nhw fod yn ddryslyd gan ei bod yn gyfreithlon i fod yn weithiwr rhyw, ond mae llawer o’r gweithgareddau cysylltiedig yn anghyfreithlon. Mae gweithgareddau anghyfreithlon yn cynnwys llithio ar y stryd, rheoli puteindy neu rannu safle gyda gweithiwr rhyw arall. 

Mae rhagor o fanylion am gyfreithlondeb gwaith rhyw ar gael yn y llyfryn Sex Workers and the Law.

Cyngor a Chymorth

• SWARM
  Gweithwyr rhyw sy’n gweithredu ar y cyd i ymgyrchu dros hawliau a diogelwch gweithwyr rhyw yn y DU.
   
• National Ugly Mugs 
  Sefydliad diogelwch ac adrodd cenedlaethol sy’n darparu gwell mynediad at gyfiawnder a diogelwch i weithwyr rhyw. Gall gweithwyr rhyw anfon adroddiadau am gleientiaid peryglus, sydd wedyn yn cael eu hanfon at weithwyr rhyw eraill, yn ogystal ag at brosiectau cymorth rheng flaen ledled y DU.
   
• English Collective of Prostitutes
  Rhwydwaith o weithwyr rhyw ar y strydoedd ac o dan do sy’n ymgyrchu dros ddiogelwch a dad-droseddoli.
   
• Revenge Porn Helpline
  Mae’n cynnig cefnogaeth i oedolion sy’n cael profiad o gam-drin delweddau personol – neu ‘revenge porn’ fel y mae sawl un yn ei alw.
   
• Cymdeithas Cymorth Pineapple
  Gwasanaeth therapi a chymorth am ddim i bobl sy’n gweithio yn y diwydiant oedolion ar-lein.
   
• Clinig S
  Cyngor cyfrinachol am ddim i ddynion, menywod, ac unigolion traws neu anneuaidd o ran rhywedd sy’n gweithio yn y diwydiant rhyw neu adloniant oedolion.

Math o drosedd sy’n cynnwys cyfrifiadur neu rwydwaith cyfrifiadurol yw seiberdroseddu. Efallai fod y cyfrifiadur wedi ei ddefnyddio wrth gyflawni’r drosedd, neu efallai mai dyma’r targed. Gall seiberdroseddu wneud niwed i ddiogelwch neu sefyllfa ariannol rhywun.

Mae Heddlu De Cymru wedi gofyn i ni rannu’r fideos hyn gyda chi fel y gallwch amddiffyn eich hun rhag seiberdroseddu.